انواع روناس های ايران چه نام دارند؟
در بيشتر مناطق ايران بهویژه يزد كه هواي گرم و اراضی شنزار دارد، از گذشته دور، انواع روناس های ايران را میکاشتهاند روناس کاشته شده در کشور ما هميشه مرغوب بوده و مشتريان زیادی داشته و دارد به همین علت مقداری از آن صادر میشود.آیا می دانید روناس چه ارتباطی با فرش کاشان دارد؟
روناس ايران از انواع مختلفی دارد:
روبيا الگانيا
یکی از انواع روناس های ايران می باشد که در شمال ایران می روید
روبيا پربگرينا
كه در يزد، اصفهان، و مركز ايران كاشت و برداشت میشود.
اسپرك که گياهی با عمر کوتاه است و عمرش بیش از دو سال نمیشود سپس فاسد خواهد شد، ارتفاعش بهاندازه ۱ تا ۵/۱ متر میباشد. اسپرک در آسيا و اروپا وجود دارد و پهنههای شنزار و مرطوب را برایش مناسب هستند که دوگونه تربیت شده و خودرو دارد. اسپرك تربيت شده شاخههای كوتاه و باريكی دارد و بيشتر بخاطر رنگ آن كشت میشود. چون همگی بخشهای اسپرک تربیت شده دارای مواد رنگين است اینگونه، از نظر رنگبر اسپرك خودرو (وحشي ) برتر است. اسپرك خودرو شاخههای بلند و گل و میوه كمتری دارد. رنگ بدست آمده از اين گياه ثبات خوبی دارد.
نحوه کاشت اسپرک:
تخمپاشی در اراضی شنزار از خرداد تا مرداد انجام میشود پس از رشدگياه، بوتهها را از ريشه جدا و خشك خواهند کرد. پس از خشککردن، آنها را تمیز کرده و دستهدسته مینمایند. خشککردن به دو صورت خشککردن در آفتاب يا در سايه انجام میشود. اگر در آفتاب خشك شوند رنگ زرد و اگر در سایه خشک شوند رنگ زرد مايل به سبز خواهند داد.
نيل:
در کل دنیا، نیل یکی از کهنترین و بهترین گياهان معدودی است که میتواند رنگ آبی تولید کند. در سالها و قرنهای گذشته، برگ وسمه بخاطر ارزان بودنش بجای نيل استفاده میشده که البته رنگ آبی ضعیفی تولید میکند و تجارتش به این ترتیب بوده که تاجران فنيقی، وسمه را از هند میآوردهاند و در مصر و روم میفروختهاند. انسانها از گذشته بسیار دور، از نيل در رنگرزی استفاده میکردهاند. نیل مناطق گرمسیری میروید. برگهای اين گياه چند نوع ماده دارند. استخراج رنگ از این گیاه به این صورت است که اگر برگهای اين گياه جوشانیده شده يا تحتفشار قرار گیرند ماده رنگی از آن به دست میآید. هرگاه ماده رنگی بدست آمده با اكسيژن هوا تماس یابد تركيبی ایجاد میشود که ابتدا سبز است و سپس بهتدریج به آبی میگراید. گیاه نیل در ايران بيشتر در منطقه جنوب شرقی كشور در بلوچستان كاشته میشده است. عمر نیل دو سال است و ساختمان این گیاه بدین صورت است كه بخش بالا آن، از يك متر تجاوز میکند. شاخههای بالایی نیل، شاخههای كوچكتری دارند و این گیاه برگهایی شبيه به برگهای درخت اقاقيا دارد. ماده رنگين موجود در برگهای گیاه نیل، ایندیگو نامیده شده است.
نيل خوب بايد سبك باشد و رنگ درخشان و شفافی داشته باشد، شكننده باشد و سوراخهای زيادی در سطح داشته باشد، وقتی خيس است بايد حالت چسبندگی داشته باشد، وقتی سوزانده میشود بايد خاكستر كمی از خود به جای بگذار، وقتی در محلولهای قليائی حل میشود بايد خمير تميزی ايجاد كند.