به طور کلی، در فرش ماشینی سه نوع نخ اصلی وجود دارد: نخ پود، نخ تار و نخ خاب. هر کدام از این نخ‌ها نقش خاصی در ساختار و کیفیت فرش دارند. در این مقاله با هر یک از این اصطلاحات و بهترین نخ فرش ماشینی آشنا می‌شویم.
نخ خاب فرش چیست
نخ خاب فرش یا نخ پرز فرش، الیافی است که سطح رویی فرش را تشکیل می‌دهد و به آن بافت و حجم می‌دهد. این نخ‌ها معمولاً از جنس پشم، ابریشم، اکریلیک، پلی‌پروپیلن یا ترکیبی از این مواد ساخته می‌شوند. کیفیت و نوع نخ خاب تأثیر بسزایی در دوام، ظاهر و قیمت فرش دارد.
انواع نخ خاب فرش
نخ اکریلیک:
نخ اکریلیک، یکی از پرکاربردترین نخ‌ها در صنعت فرش ماشینی است. این نخ‌ها به دلیل شباهت زیاد به پشم طبیعی، از محبوبیت بالایی برخوردارند. نخ‌های اکریلیک دارای ویژگی‌هایی همچون مقاومت بالا در برابر سایش، قابلیت شستشو، ثبات رنگ و قیمت مناسب هستند. به همین دلیل، فرش‌های بافته شده با نخ اکریلیک، انتخابی ایده‌آل برای مکان‌های پر رفت‌وآمد مانند پذیرایی و راهروها محسوب می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی کامل با این نخ، مقاله نخ اکریلیک چیست را بخوانید. از این نخ برای فرش ۷۰۰ شانه به بالا و فرش پشمی ماشینی استفاده می‌شود.
نخ ابریشمی:
نخ ابریشم، گران‌بهاترین و لوکس‌ترین نخ مورد استفاده در فرش‌های دستباف و ماشینی است. این نخ‌ها به دلیل ظرافت، درخشندگی و لطافت بی‌نظیر، فرش‌هایی با جلوه‌ای خاص و منحصربه‌فرد ایجاد می‌کنند. فرش‌های ابریشمی، به دلیل ارزش بالا و ظرافتی که دارند بیشتر برای پذیرایی و فضاهای کم رفت و آمد مناسب‌تر است.
نخ پلی استر:
نخ پلی استر، یکی دیگر از نخ‌های مصنوعی پرکاربرد در صنعت فرش ماشینی است. این نخ‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت، لکه و سایش، برای استفاده در مکان‌های مرطوب مانند آشپزخانه مناسب هستند. همچنین، فرش‌های پلی استر به دلیل قیمت مناسب و تنوع بالا فروش زیادی دارند.
نخ پلی پروپیلن:
نخ پلی پروپیلن، نوعی نخ مصنوعی است که به دلیل قیمت بسیار مناسب، در تولید فرش‌های ماشینی ارزان‌قیمت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نخ‌ها دارای مقاومت بالا در برابر رطوبت و لکه هستند، اما نسبت به نخ‌های اکریلیک و پلی استر، دوام کمتری دارند.
بهترین نخ فرش ماشینی چیست؟
نخ اکریلیک هیت ست شده به عنوان بهترین نخ خاب فرش ماشینی شناخته می‌شود. نخ اکریلیک هیت ست شده، مقاومت بسیار بالایی در برابر سایش و پاخوردگی دارد، به طوری که فرش‌های بافته شده با این نخ، می‌توانند سال‌ها بدون تغییر کیفیت، زیبایی خود را حفظ کنند. همچنین، این نخ از ثبات رنگی بالایی برخوردار است و در برابر نور خورشید و شستشو، تغییر رنگ نمی‌دهد. یکی دیگر از مزایای نخ اکریلیک هیت ست شده، عدم پرزدهی است. این ویژگی، باعث شد هتا این فرش یک فرش ضد حساسیت باشد و برای افرادی که به پرز فرش حساسیت دارند، به گزینه‌ای ایده‌آل تبدیل می‌کند. علاوه بر این، نخ اکریلیک هیت ست شده، قیمت مقرون به صرفه‌ای دارد و با توجه به کیفیت و دوام بالایی که دارد، ارزش خرید بالایی دارد. در نهایت، فرش‌های بافته شده با این نخ، نشیمن و پاخور بسیار نرمی دارند و برای نشستن روی زمین و خانواده‌های که کودک خردسال دارند بسیار مناسب است.
تار و پود فرش چیست
احتمالا این سوال هم برای شما پیش آمده است که معیار ظرافت در فرش ماشینی چیست ؟ تار و پود یا همان شانه و تراکم دو عامل اصلی تعیین کننده برای این موضوع هستند.
- تار
تار فرش، که به آن چله نیز گفته می‌شود، نخ‌های عمودی هستند که در طول فرش قرار می‌گیرند و اساس و ساختار اصلی فرش را تشکیل می‌دهند و در واقع همان شانه فرش هستند. این نخ‌ها نقش بسیار مهمی در استحکام و دوام فرش دارند و و نخ خاب به دور آن گره می‌خورد. جنس تار فرش می‌تواند متفاوت باشد و بسته به نوع فرش و کیفیت آن، از مواد مختلفی تهیه می‌شود. رایج‌ترین جنس تار فرش، نخ پنبه است که به دلیل استحکام و دوام بالا، برای انواع فرش‌ها مناسب است. نخ ابریشم، گران‌قیمت‌ترین جنس تار فرش است و فرش‌هایی که با تار ابریشم بافته می‌شوند، بسیار ظریف و نفیس هستند. نخ اکریلیک نیز یکی دیگر از جنس‌های تار فرش است که کیفیت بسیار بالایی دارد. تار فرش، استحکام و دوام فرش را تضمین می‌کند، ساختار اصلی فرش را تشکیل می‌دهد و تراکم فرش را تعیین می‌کند.
- پود
پود فرش، نخ‌های افقی هستند که در عرض فرش و بین نخ‌های تار (چله) قرار می‌گیرند. این نخ‌ها نقش مهمی در استحکام و دوام فرش دارند و به تثبیت گره‌ها کمک می‌کنند. پود، گره‌های فرش را در جای خود محکم می‌کند و از جابجایی آن‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین، استحکام عرضی فرش را افزایش می‌دهد و از کشیدگی و پارگی آن در جهت عرضی جلوگیری می‌کند. تعداد نخ‌های پود در واحد سطح، تراکم فرش را تعیین می‌کند و هر چه تعداد نخ‌های پود بیشتر باشد، تراکم فرش بیشتر خواهد بود و زیبایی بیشتری هم خواهد داشت. پود فرش دستباف وظیفه بالا رفتگی فرش، افزایش استحکام فرش و همچنین تفکیک رج‌ها را بر عهده دارد. جنس پود فرش می‌تواند متفاوت باشد و بسته به نوع فرش و کیفیت آن، از موادی مانند پنبه، پشم، ابریشم و جوت تهیه می‌شود.
تفاوت تار و پود
علاوه بر تار، فرش دارای پود نیز هست. پود، نخ‌های افقی هستند که بین نخ‌های تار قرار می‌گیرند و به تثبیت گره‌ها کمک می‌کنند. تفاوت اصلی تار و پود در جهت قرارگیری آن‌ها است. تار به صورت عمودی و پود به صورت افقی قرار می‌گیرد.
فرش تمام نخ یعنی چه؟
فرش تمام نخ به فرشی اطلاق می‌شود که در بافت آن، صرفاً از نخ استفاده شده و هیچ‌گونه الیاف دیگری در آن به کار نرفته باشد. این نوع فرش‌ها، با استفاده از نخ‌های طبیعی مانند پشم، ابریشم و پنبه یا نخ‌های مصنوعی مانند اکریلیک و پلی‌پروپیلن بافته می‌شوند. فرش‌های تمام نخ، به دلیل استفاده از الیاف باکیفیت، از نرمی، لطافت، دوام و ماندگاری بالایی برخوردارند و در طرح‌ها و رنگ‌های متنوعی تولید می‌شوند. البته این نوع فرش‌ها، معمولاً قیمت بالاتری نسبت به فرش‌های با الیاف ترکیبی دارند و برخی از انواع آن‌ها، مانند فرش‌های پشمی و ابریشمی، به مراقبت بیشتری نیاز دارند.
سخن آخر
نخ خاب سطح رویی فرش، نخ تار شانه و نخ پود تراکم است. از بین انواع الیاف مختلفی که برای خاب فرش استفاده می‌شود، نخ اکریلیک با کیفیت‌ترین و مقاوم‌ترن نخ موجود در بازار فرش است.