فرش چيست؟
آیا می دانید فرش چیست؟ در سالیان دور زمانی که انسان به ضرورتها و ملزومت زندگي پی برد و متوجه شد که باید از خود بپرسد فرش چيست؟ تا که چیزی درست کند تا کف محل زندگی خود را با آن بپوشاند و از سرما و سختی زمین رها شود همانطور که پوست، پشم و موي حيواناتي مانند گوسفند و بز و … برای پوشیدن خود استفاده کرده بود همینها اولین گزینههایی بودند که برای فرش کردن محل زندگی خود به فکر آنها افتاد. درواقع میتوان گفت پوست حيوانات اولين زيرانداز يا به عبارت ديگر فرش منسوج مورد استفاده بشر بود. بعدها که دانش و تجربه انسان بیشتر شد، به دنبال تحول و پيشرفت زندگي، انسان فهمید كه میتواند با فشردن الياف پشم، زيراندازي ضخیمتر و گرمتر به نام نمد درست کند. دانش این صنعت باز هم جلوتر رفت و سپس با اختراع و گسترش فنهای ريسندگي و تابندگي، نخهای پشمي تولید شدند و براي نخستین بار، گلیم با ادغام رشته نخهای افقي و عمودي، درست شد. اين سرآغازي براي ساخت فرش گرهدار يا پرزدار بود که فرش گرهدار، خود هنر و فني پیشرفتهتر محسوب میشد. تاریخ دقیق این اختراعات مشخص نیست اما قدیمیترین فرش گرهدار یافته شده متعلق به حدود پنج قرن پیش از ميلاد مسيح است. فرش مذکور، پازیریک نام دارد بعلت مکانی که سرگئي رودنكو، باستانشناس معروف روس، فرش را آنجا یافت یعنی در اعماق یخهای دره پازیریک، این نام را بر آن نهادهاند.و این شد پاسخ سوال” فرش چيست؟ ”
فرش چيست؟ چه فرقی با قالی دارد؟
قالی و فرش چیست؟ اگر بخواهیم فرش و قالی را تعریف کنیم یک نوع گستردنی بافته شده از الیاف است که برای پهن کردن بر روی زمین استفاده میشود. به آن دسته از گستردنیها که پرزدار بوده و گرهدارند قالی میگویند. بعلت اینکه فرش و قالی، دارای نقشها و طرحهای زیبای هنری هستند به جنبه تزئینی آنها هم توجه میشود. شهرهای مختلف در سالیان گذشته افتوخیزهایی در این صنعت داشتهاند که تبریز از سال ۹۳ بهعنوان پایتخت فرش جهان معرفی شده و این اثر ماندگار در یونسکو ثبت شده است همچنین صنعت فرش کاشان قدمتی دیرینه در این صنعت دارد و برای خود بازار بزرگی ایجاد کرده است. این صنعت نیز مانند صنایع دیگر تاریخ درازی دارد که مجال بررسی دقیق آن در این موجز میسر نیست.
نکته ای جالب در پاسخ به سوال ” فرش چيست؟ “
نکته جالب این است که تمام نقش و نگار فرش پازیریک شبیه نگارهها و حجاریهای كاخ تخت جمشيد است. شباهت مذکور به قدریست در اولين دقايق پس از اكتشاف در سال ۱۹۴۷ ميلادي، کاشف آن که سرگئي رودنكو اظهار کرد که “تخت جمشيد را به ياد میآورد”. جدای از پازیریک که سالمترین فرش پیدا شده از گذشته هاي بسيار دور است، پاره فرشهایی نيز در ايران و در خارج از کشور كشف گرديده كه اکتشافات شهر قومس نزدیک دامغان و اکتشافات فرش از شهر سوخته سیستان مشهورترين آنها هستند.