نکات کلیدی در زمینه فرش دستباف ایران کیفیت بالا و اصیل بودن فرش ایرانی
کیفیت و اصالت فرش ایرانی، بی شک می تواند به عنوان یک عامل کلیدی در بازار جهانی و رقابت با دیگر تولید کنندگان باشد. اما سیاست غیر اصولی و شتاب زده چند سال اخیر در این زمینه، آن را بع یکی از مشکلات این صنعت تبدیل کرده است.
همواره هنر و صنعت از نظر تولید با یکدیگر در توازن معکوس قرار داشتند، بدین معنی که هر جا سرعت و تعداد تولید افزایش یافته به همان میزان از کیفیت هنری کاسته شده است و بالعکس. در زمینه فرش دستباف نیز، علاوه بر همگانی شدن این صنعت در شهرها، روستاها و بخش های مختلف کشور که به صورت غیر اصولی باعث وارد آمدن ضربات غیر قابل جبران به پیکره این هنر – صنعت گردیده، عدم کنترل مناسب بازار و هماهنگی میان تولید کنندگان، به نوعی باعث شکست قیمت، market damping، شده و تولید کنندگان به جهت تولید کالایی ارزان تر، در مواردی کیفیت را فدای قیمت کرده اند. بدین شکل، قالی ایرانی که از اصالیت چند هزار ساله برخوردار بوده، با تبدیل شدن به یک کالای مصرفی و عادی، ارزش و هویت تاریخی خود را از دست داده است. فی الواقع، در صورت وجود یک سیاست گذاری مناسب، متولیان امر به هیچ وجه خود را درگیر رقابت با محصولاتی از کشورهایی چون چین و هند نمی کردند. در این بین، بهترین راه کار، همان گونه که بسیاری از کارشناسان این صنعت نیز اذعان می دارند متمایز کردن قالی صنعتی و هنری می باشد. بدین ترتیب با اتخاذ یک سیاست شفاف، امکان بهره گیری از سیتم های تجارت الکترونیک بر مبنای استراتژی B2B، برای فروش عمده به نمایندگانی منتخب در مناطق مشخص شده در دنیا، جهت فروش قالی صنعتی و راه اندازی یک پایگاه بر مبنای استراتژی B2C، برای خرده فروشی به خریداران جزء، می تواند به عنوان یکی از بهترین و عملی ترین راه کارهای موجود جهت به کارگیری تجارت الکترونیک در فرش دستباف باشد.
سنتی بودن بازار فروش، روش های بازاریابی و توزیع
همانند دیگر صنایع و بخش های تولیدی کشور، مدیریت صنعت فرش دستباف نیز از سنتی بودن شدید بخش های مختلف آن رنج می برد. روش های بازاریابی و اطلاع رسانی بسیار قدیمی و غیر مارآمد، عدم اطلاع رسانی دقیق و جامع، عدم آشنایی فروشندگان با سیستم ها و روش های مشتری مداری و مواردی از این دست، یکی از بزرگترین مشکلات موجود بر سر راهتوسعه این صنعت می باشد. همان گونه که بررسی کردیم، یکی از اصلی ترین اهداف فناوری اطلاعات، کمک به توسعه صنایع دیگر و نوسازی بخش های مختلف چرخه تولید، شامل مدیریت تولید، بازاریابی و خدمات پس از فروش می باشد.
به طور کلی با توجه به سنتی بودن بیش از حد این صنعت و عدم احساس نیاز متولیان بخش تولید به کارگیری روش های نوین و کاربرد سیستم های مدیریتی مبتنی بر IT، بهترین نقطه شروع برای نوسازی و به کارگیری این سیستم ها، بخش فروش، بازاریابی، خدمات پس از فروش و به طور کلی نقاط تماس بین خریدار و فروشنده می باشد. جایی که فروشنده در تماس مستقیم با خریدار، از نظرات، دیدگاه ها و انتظازات وی اطلاع دارد و در رقابت با دیگر فروشندگان منطقه ای یا بین المللی ناگزیر از ارائه خدمات بهتر می باشد.
در بررسی اجمالی انجام شده ار فروشگاه های فرش، به این نکته پی می بریم که علی رغم قیمت بالا و لوکس بودن این کالا، بسیاری از فروشندگان، از حداقل امکانات لازم برای جلب نظر مشتری نیز استفاده نکرده اند.
بازار مقصد و مشتریان
به لحاظ نوع این کالا، قیمت و موارد استفاده، به طور کلی بازار مصرف آن شامل طبقه متمول و کشورهای پیشرفته یم باشد. افرادی که در زندگی روزمره، به کرات از سیستم های فناوری اطلاعات همچون تجارت الکترونیک، بانکداری الکترونیکی و … استفاده می کنند و در هنگام خرید کالا و یا دیافت خدمات، از بهترین سرویس ها و کالاها استفاده می کنند
سیستم های مدیریت ارتباط با مشتری، روش های بازاریابی الکترونیکی، ارائه اطلاعات کامل در سایت اینترنتی و مراکز تماس تلفنی برای فروش و ارائه خدمات پس از فروش، از مواردی است که به هیچ عنوان به آن ها توجه نشده است و با توجه به بازار مصرف، ناچار به کار گیری آن ها می باشیم.
پیشنهادات
با توجه به موارد بحث شده در مقاله، مهم ترین و اصلی ترین پیشنهاداتی که جهت بهبود فروش فرش دستباف با استفاده از روش های نوین تجارت الکترونیک می توان ذکر کرد، بدین شرح می باشند:
۱) تعیین استراتژی ملی جهت بهبود وضعیت کنونی؛
با توجه به مشلات ایجاد شده در چند سال اخیر، دیگر باید به فکر جهت گیری کلی، مدیریت منسجم و بهبود فرایند تولید و عرضه فرش دستباف باشیم. در صورتی که بهبود نسبی بازار در مقاطع زمانی کوتاه ما را از حل اساسی مشکل باز دارد، دیگر شانسی برای یافتن رتبه شایسته خود در بازار بین المللی نخواهیم داشت.
۲) فروشگاه الکترونیکی ملی؛
در صورت استفاده فروشگاه های فرش کشور از نرم افزار مناسبی جهت تهیه بانک اطلاعات فرش، و یا ملزم کردن تولید کنندگان به تهیه این اطلاعات در مبداً زیر نظر یک مقام رسمی، می توان به سادگی سایتی متحد برای کلیه فرش فروشی های ایران در اینترنت ایجاد کرد. بدین ترتیب با صرف هزینه نسبتاً مناسبی بازار الکترونیکی جامع فرش ایارن در اینترنت راه اندازی می گردد و به علت بعد ملی مسئله، باعث افزایش وجه بین المللی صنعت فرش دستباف می گردد. هم چنین با توجه به عدم حضور رقیبان مطرح، در این بخش، امکان پیشرفت و توسعه بسیاری فراهم است.
۳) به کارگیری سیستم های مدیریت ارتباط با مشتی؛
سیستم های مدیریت ارتباط با مشتری، CRM، آرام آرام در حال تبدیل شدن به ابزرای برای تمایز برنده ار بازنده در بازار بین المللی می باشند. در این بین در صورت طراحی و پیاده سازی یک سیستم بومی و منطبق با نیازهای این صنعت، گام مهمی جهت بهبود بازار بین المللی فرش دستباف ایران برداشت خواهد شد.
منابع
- Garth Salaner, A. Michaell Spence, Creating and capturing value, perspectives and cases on electronic commerce, USA, john wiley & Sons, 2001, Page 235
- Larry Chase, Eilen shulock, Essential Business Tactics for the Net, USA, john Wiley & Sons, 2001, Page 179
- Patricia Seybold, An exectuve’s Guive to CRM, USA Patricia saybold Group, 2002, part1, What is CRM
- How to create an e-commerce site, USA, Verisign Co., 2000, pages 1,4,7
- Forrester Research sources, 2000-2003, USA
- Gartner Research sources, 1999-2002, USA
- IDC Research sources, 1998-2003, USA
- PriceWaterhouseCoopers, 2001-2003, USA