۱- طرح افشار : افشار طایفهای از ترکان چادر نشین هستند که در بیشتر خاک ایران پراکندهاند و ایل افشار کرمان که در زمان شاه طهماسب به این ناحیه کوچانده شدهاند به دو تیر افشار و پیچاق چی تقسمیم گشتهاند مرکز سکونت زندگی و داد و ستد تیره پیچاق چی در شهر سیرجان و تیره افشار در شهر یافت است طرحهای افشار کاملا سنتی ایرانی بوده و ترکیب رنگهای دست بافتههای ایشان کاملا ایلاتی میباشد.
نقش مرغ و ترنج با زمینه یک رنگ طرح و نقشه خاص قالیچههای بافت افشار محسوب میگردد.
۲- طرح بختیاری : ایل بختیاری در استانهای اصفهان ،خوزستان ، لرستان (بروجرد) حضور دارند و سکونت گاه اصلی آنان استان چهار محال بختیاری است .
نقشمایههای طرحهای بختیاری اغلب لوزی تکراری است که نگارههایی از شکوفه گلها و درختان را در خود جای میدهد و بافت بیشتر این طرحها درشت و خشن است نقوش این طرحها اعم از اشکال یا گل و بوته و شاخ درختان بویژه بید مجنون به شکلی ابتدایی است و شکل شطرنج از نقشمایههای متداول در فرش بختیاری است.
۳- طرح بلوچی: این طرح همان گونه که نامش پیداست به قوم بلوچ تعلق دارد که از اقوام مهاجر ایرانی میباشد و نقشمایههای این طرحها عموما با خطوط هندسی مانند لوزی ، شش گوش و طرحهای تجریدی بوده و بافندگان آن بیشتر به صورت ذهنی و بدون نقشه قبلی به نقش آفرینی در فرش مبادرت میورزند.
۴- طرح ترکمنی: این نقوش به وسیله قوم ترکمن که در شمال شرق ایران و نواحی گنبد کاووس و دشت ترکمن و همچنین شمال خراسان نظیر منطقه جرگلان بجنورد سکونت دارند بافته میشود.
طرحهای این فرشها به صورت هندسی بوده و نقشمایههای آن تماما به صورت اشکال تجریدی طبیعت است و در آن از نقوش تجریدی حیوانات گیاهان وسایل زندگی و غیره استفاده شده است این نقوش برای این قوم از اهمیت و قداست خاصی برخوردار است انواع طرحهای ترکمن و نقش و بن نگارههای آن شباهت بسیاری به یکدیگر دارند تا آنجا که بیننده در ابتدا آنها را شبیه به هم تصور میکند ولی پس از کمی تامل اختلافها و تشخیص میدهد طرحهای فرش ترکمن گوناگون بوده و برخی از آن به شرح زیر میباشد.
-
طرح ساری گل
-
طرح تکه گل
-
طرح افغان گل
-
طرح قوچان
-
طرح یموت
-
طرح خورجینی
-
طرح دارگل
-
طرح آقایق
-
طرح آینه گل
-
طرح بخار
-
طرح آخال
-
طرح چهارقاب
-
طرح قافسه گل
-
طرح چمچمه گل
-
طرح چشم غزال
-
طرح درناق گل
-
طرح سلجوق
-
طرح انسی
-
طرح گلچه
۵- طرح خاتمی : این طرح نقش قاب خاتم کاری است که اغلب در حاشیههای فرش مورد استفاده قرار میگیرد . و اصولا نقشهایی بدین نام مشهورند که شبیه خاتم کاریها شیراز است این طرح بیشتر در آباده ، اراک ،سمنان و اردستان بافته میشود.
۶- طرح جان بیگی
۷- طرح سنچولی
۸- طرح سنه
۹- طرح شاه عباسی: به طرحی میگویند که در آن از گلهای شاه عباسی و تزئینات و اجزاء هم خانواده آن استفاده شود.
۱۰- طرح قشقایی: نقش فرشهای قشقایی به طور سنتی همچون سایر عشایر از اشکال هندسی و با خطوط شکسته تشکیل یافته است اما بافندگان این ایل علاوه بر استفاده از طرحها و نقوش اختصاصی خود طرحهای متقارن و یا نامتقارن شهری (مناطق دیگر) را گرفته و آنها را سادهتر کرده و میبافند.
از طرحهای معروف این قوم میتوان به طرحهای مستوفی ، طرح هیبت لو ، طرح میرشکسته ، طرح ظل السلطانی یا گل و بلبل طرح حاج خاتمی طرح ناظم یا یکسر ناظم اشاره کرد
۱۱- طرح کردی: این طرحها حال و هوای ویژه مردم شهری و عشایر کرد را دارد و از تفکرات و باورها و مکنونات قلبی طراحان و بافندگان آن دیار بدون آنکه بدین منظور نقشه خاصی فراهم شده باشد تبعیت میکند برخی از طرحهای کردی باف عبارتند از :
۱۱- طرح کردی: این طرحها حال و هوای ویژه مردم شهری و عشایر کرد را دارد و از تفکرات و باورها و مکنونات قلبی طراحان و بافندگان آن دیار بدون آنکه بدین منظور نقشه خاصی فراهم شده باشد تبعیت میکند برخی از طرحهای کردی باف عبارتند از ک
-
طرح سنه
-
طرح بیجار
-
طرح وکیلی کردستان
-
طرح گل و بلبل کردستان
-
طرح گل محمدی کردستان
-
طرح گل میرزا علی کردستان