واژه های معمول فرش

ابزار بافت

به وسايلی كه برای بافت فرش مورد استفاده قرار می ‌گيرند گفته می‌‌شود كه اهم آنها عبارتند از:

پود رو ( پود نازك)

در اين نوع بايستی از تعداد لاها و تاب بيشتری استفاده شود تا پود ضمن نازك بودن از استحكام لازم نيز برخوردار باشد پود نازك از بالای ضربدری عبور داده می ‌شود و پس از دور زدن چله‌های زير و رو بر روی پود زير به شكل زيگزاگ قرار می ‌گيرد.

پود زير (پود ضخيم)

در اين نوع پود كه نخها در يك جهت تابيده می ‌شوند هر چه تعداد لاهای نخ و مقدار تاب آن كمتر باشد بهتر است پود زير ضخيمتر می ‌باشد و از زير ضربدری چله‌های فرش به طور مستقيم عبور داد می ‌شود.

پود

پودها نيز معمولاً از جنس پنبه می ‌باشند و به صورت افقی در بافت فرش استفاده می ‌شوند و وظيفه آن نگهداری چله‌ها در كنار يكديگر می‌‌باشد پودها را معمولاً به جهت رويت بهتر (در لابلای چله‌ها) و رفع جمع‌شدگی رنگ می‌‌كنند كه اين رنگرزی نيز به دليل مقرون به صرف بودن و آسانتر بودن بانيل صورت می‌‌پذيرد. پودها بسته به محل عبور آنها از بالا يا زير ضربدری و يا ضخامت آنها به انواع زير تقسيم می‌‌شوند.

سه لا گرد (سه لا سه گرد)

در مناطقی مانند كاشان و اصفهان و … به منظور ايجاد استحكام در چله‌ها ابتدا نخهای نازك چله را در سه گروه و در جهت عقربه‌های ساعت (S) تاب می‌‌دهند سپس اين سه گروه را روی هم گذاشته و به منظور باز نشدن تاب اوليه در جهت عكس عقربه‌های ساعت (Z) می‌‌تابند. بديهی است هر چه تعداد لاها و تاب نخ بيشتر شود استحكام نخ نيز بيشتر می‌‌شود.

دار

به دستگاه قاليبافی كه از چوب يا فلز تهيه شده باشد اصطلاحاً دار گفته می‌‌شود كه اجزا آن عبارتند از: سردار زيردار و راست روها. دارها بسته به نحوه قرار گرفتن بر روی زمين به انوع زير تقسيم می‌‌شوند:
الف) دارهای افقی‌:
دارهايی هستند كه به موازات سطح زيمين نصب می‌‌شوند و بافنده برای بافت بايستی روی آن بنشيند لذا عوارض حادی در انحنای ستون فقرات و شكل لگن خاصره ايجاد می‌‌شود. دارهای افقی مورد استفاده در خانواده‌های كوچ‌نشين فاقد راست‌روها می‌‌باشند تا عمل نصب و حمل و نقل به سهولت انجام شود .

حاشيه

معمولاً به دو شكل باريك و پهن اطراف طرح مركزی فرش را می‌‌پوشاند و وجود يك حاشيه پهن در ميان حاشيه‌های باريك باعث می‌‌شود تا تعداد آنها فرد باشد.

زمينه

بخشی است در ميان فرش كه گلها و اجزا طرح بر روی آن نقش بسته‌اند و اغلب در رنگهای لاكی‌، كرم و سرمه‌ای انتخاب می‌‌شود.

ترنج

به بخش مركزی فرش كه معمولاً مدور يا بيضی شكل است ترنج گفته می‌‌شود.

سرترنج

معمولاً در ابتدا و انتهای طرح ترنج قالبی به همراه اجزا طرح كشيده می‌‌شود كه اصطلاحاً به آنها سرترنج می‌‌گويند.